Depresja to choroba zagrażająca zdrowiu i życiu. Można – i trzeba – ją leczyć. Czym jest depresja, jakie są statystyki na jej temat, co może przyczynić się do zachorowania i z czym na co dzień zmagają się osoby jej doświadczające? Tego dowiesz się z dzisiejszego artykułu.

Czym jest depresja i co odróżnia ją od zwykłego smutku?

Depresja jest zaburzeniem nastroju. Jego objawy skupiają się zwykle wokół nieodpowiedniej regulacji, np. utrzymującym się smutku, ciągłym rozdrażnieniu, wybuchach złości, utraty zdolności odczuwania przyjemności.

Głównym objawem jest zwykle obniżenie nastroju, które utrzymuje się przez większość czasu. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć różnicę między depresją a smutkiem, który jest naturalną emocją, którą czujemy w przypadku utraty czy niepowodzenia. Przykładem może być osoba, która utraciła coś dla niej ważnego, przeżywa duży smutek, ale jednocześnie jest w stanie podejmować codzienne aktywności i przeżywać przyjemność. Nie choruje na depresję, ale doświadcza procesu żałoby.

Fakty na temat depresji

Według badań Światowej Organizacji Zdrowia ok. 350 milionów ludzi na świecie cierpi na depresję. W Polsce dotyka ona ponad 1,5 miliona osób. To prawie tyle osób, ilu mieszkańców Warszawy. 

Chorobę najczęściej diagnozuje się w przedziale wiekowym 20-40 lat. Zachorować można jednak niezależnie od wieku. W teorii dwa razy częściej dotyka ona kobiet niż mężczyzn, jednak należy podejść do tej wartości z dużą ostrożnością, ze względu na to, że mężczyznom, wskutek przestrzegania tradycyjnych norm męskości, trudniej przychodzi sięgnięcie po wsparcie. Kulturowy wymóg siły i brak przyzwolenia na odczuwanie emocji jest jednym z powodów tego, że znacznie większa liczba samobójstw popełnianych jest przez mężczyzn – aktualnie jest to 8 na 10. 

40-80% chorujących na depresję ma myśli samobójcze, a 20-60% podejmuje próbę samobójczą, z czego 15% kończy się zamierzonym celem. Na świecie każdego dnia 3 800 ludzi umiera z powodu depresji. Szacuje się, że w Polsce jest to 16 osób dziennie. W tym znaczeniu depresja to choroba śmiertelna. Szacunki pokazują, że w 2020 roku więcej osób w Polsce popełniło samobójstwo niż zginęło w wypadkach drogowych.

Dlaczego chorujemy na depresję?

Przyczyny depresji nie są dostatecznie poznane i trudno jednoznacznie wskazać co spowodowało, że pojawiła się ona u konkretnej osoby. Należy raczej przyjąć perspektywę, że proces prowadzący do pojawienia się depresji jest bardzo złożony i często długotrwały. Przyczynia się do niego wiele czynników – najczęściej są to:

• predyspozycje genetyczne – ryzyko wystąpienia jest wyższe w rodzinach osób chorujących na depresję
• zaburzenia w zakresie neuroprzekaźników takich jak serotonina, noradrenalina, dopamina i acetylocholina; zaburzenia hormonalne; zaburzenia wielkości struktur mózgu odpowiedzialnych za regulację emocji
• trudne doświadczenia w dzieciństwie, mające charakter psychicznych urazów, np. śmierć kogoś bliskiego, przemoc, nałogi, bieda, opuszczenie
• typ rozwoju osobowości, będący podłożem emocjonalnej wrażliwości, mniejszej sprawności funkcjonowania społecznego, duża reaktywność stresowa, z wyraźnymi cechami takimi jak: pesymizm, brak wiary w siebie, nadmierny krytycyzm, perfekcjonizm, brak zdolności do wyrażania złości
• biologiczna wrażliwość na jesienno-zimowy niedostatek światła słonecznego
• stresujące wydarzenia życiowe, przewlekły stres.

Najczęstsze objawy depresji

Depresja kojarzyć się może głównie z myślami czy też czynami samobójczymi i utratą energii do życia. Choć to objawy alarmujące, to jednak jedne z wielu możliwych. Inne, wczesne sygnały tej choroby bywają często niezauważone, zarówno przez samych pacjentów, jak i ich bliskich. Tymczasem do najczęstszych objawów, z jakimi zmagają się osoby cierpiące na depresję, należą:

• osłabiona koncentracja i zdolność do zapamiętywania
• zmęczenie, uczucie wyczerpania lub braku energii
• utrata wiary w siebie i niska samoocena, poczucie bezużyteczności
• nadmierne i najczęściej nieuzasadnione poczucie winy
• zaburzenia snu (problemy z zasypianiem, budzenie się wcześnie rano, nadmierna senność)
• utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności
• zmniejszony lub zwiększony apetyt
• spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe
• myśli i czyny samobójcze
• dolegliwości bólowe (bóle głowy, brzucha, w klatce piersiowej, różnego rodzaju nerwobóle)

Jeśli od co najmniej 2 tygodni doświadczasz co najmniej kilku z powyższych objawów, nie zwlekaj. Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. 

Warto wiedzieć, że do psychiatry nie trzeba mieć skierowania, nie obowiązuje też rejonizacja. Zachęcamy do skorzystania ze wsparcia w Dormedzie. Skontaktuj się z nami.

 

Artykuł powstał w kontekście Ogólnopolskiego Dnia Walki z Depresją, który przypada 23 lutego. W tym miesiącu zapraszamy do lektury kolejnych tekstów dotyczących depresji: rozmowy z lekarzem psychiatrą na temat tej choroby oraz poradnika dla bliskich osób cierpiących na depresję.

—

Źródła:

Kampania Forum Przeciw Depresji, forumprzeciwdepresji.pl

Stanisław Porczyk, Etiologia depresji, Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Karolina Maria Wincewicz, Depresja – podstawowe terminy oraz klasyfikacje,  Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Joanna Gutral, Depresja to choroba, którą trzeba leczyć, Zdrowa Głowa

Źródło zdjęcia: Unsplash.com