Jak wybrać dobrego psychologa i psychoterapeutę?
Dobry specjalista to klucz do skutecznego wsparcia w trudnych chwilach lub leczenia zaburzeń zdrowia psychicznego. Ważne jest, aby wybrać kogoś, z kim czujemy się bezpiecznie, możemy się otworzyć i kto posiada odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie, by nam pomóc.
Oto kilka wskazówek, jak znaleźć właściwego specjalistę, który odpowiada naszym potrzebom.
Psycholog i psychoterapeuta: wykształcenie
Wybierając psychologa, należy dowiedzieć się, czy ukończył 5-letnie magisterskie studia psychologiczne. Osoba, która ukończyła psychologię, ma uprawnienia do pracy z pacjentami, tj. do wykonywania diagnozy psychologicznej, prowadzenia poradnictwa oraz psychoedukacji. Wybierając psychologa, który ukończył 5-letnie magisterskie studia psychologiczne, mamy pewność, że posiada on podstawowe kwalifikacje do pracy w swoim zawodzie. Nie ma jednak uprawnień do prowadzenia psychoterapii, czyli leczenia zaburzeń psychicznych.
Aby móc prowadzić terapię jako psychoterapeuta, psycholog (lub przedstawiciel innego zawodu, najlepiej medycznego, np. psychiatra) powinien dodatkowo ukończyć lub być w trakcie specjalistycznego podyplomowego całościowego czteroletniego szkolenia z psychoterapii w wybranym nurcie, które jest zgodne z wymogami odpowiednich towarzystw psychoterapeutycznych lub instytucji certyfikujących psychoterapeutów.
W Polsce informacje o wykształceniu i certyfikatach można sprawdzić na oficjalnych stronach internetowych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Doświadczenie zawodowe psychologa lub psychoterapeuty
Aby wybrać dobrego psychologa czy psychoterapeutę warto sprawdzić jego doświadczenie zawodowe. Praktyka kliniczna pozwala na zastosowanie wiedzy teoretycznej w praktyce oraz rozwijanie umiejętności interpersonalnych ważnych w pracy z pacjentem.
Zwróć zatem uwagę na to, jak długo trwa praktyka danego specjalisty, jakie placówki współpracowały z nim/nią i jakie grupy pacjentów obsługiwał/a.
Dalsza edukacja i poszerzanie kompetencji
Zawód psychologa i psychoterapeuty wiąże się z ciągłym kształceniem i podnoszeniem kwalifikacji przez cały okres swojej kariery. Profesjonalny specjalista zdrowia psychicznego powinien posiadać aktualną wiedzę i umiejętności, które pozwalają mu efektywnie wspierać osoby potrzebujące pomocy.
Sprawdź, czy wybrana przez Ciebie osoba regularnie uczestniczy w kursach, warsztatach i szkoleniach, aby poszerzać swoją wiedzę i umiejętności w obszarze, w którym się specjalizuje. Warto także wziąć pod uwagę to, czy pracuje z osobami, które zmagają się z trudnościami podobnymi do Twojego problemu.
Praca pod superwizją
Sprawdź, czy wybrana przez Ciebie osoba pracuje pod superwizją. Superwizja to regularne spotkania psychologa/psychoterapeuty z innym specjalistą, tj. certyfikowanym superwizorem – wykwalifikowanym, cenionym i bardziej doświadczonym terapeutą.
Daje to superwizowanemu terapeucie możliwość do refleksji i przyjrzenia się w odpowiednich warunkach swojej pracy z pacjentem. Jej głównym celem jest dobro pacjenta.
Własny komfort i odczucia w kontakcie z psychologiem lub psychoterapeutą
Dobrą praktyką jest sprawdzenie podczas pierwszej konsultacji, czy czujesz się komfortowo i bezpiecznie przy wybranej osobie, ponieważ głębsza praca powinna być przede wszystkim oparta na zaufaniu i dobrej relacji.
Zadaj sobie kilka pytań. Czy jesteś słuchana/-y, szanowana/-y? Czy czujesz, że to, co mówisz, jest ważne, a psycholog lub psychoterapeuta jest zaangażowany w rozmowę z Tobą? Czy jest otwarty, a jego postawa jest wolna od ocen? Czy wypowiada się w sposób jasny, zrozumiały dla Ciebie?
Istotne jest też, by terapeuta skupiał uwagę na Tobie, nie ograniczał się do jednego słusznego rozwiązania, ale proponował wachlarz narzędzi, metod i technik pracy nad sobą, a także nie przyspieszał procesu pomocy czy leczenia. Odczuwanie znacznego dyskomfortu psychicznego w kontakcie z drugą osobą powinno zapalić czerwoną lampkę. To jakość relacji z psychologiem czy psychoterapeutą jest najważniejszym czynnikiem leczącym i warunkującym skuteczność terapii.
Psychoterapia: dodatkowo zwróć uwagę na nurt psychoterapeutyczny
Różne nurty terapeutyczne lepiej sprawdzają się przy różnych typach problemów natury psychicznej, dlatego warto dokładnie zrozumieć swoje potrzeby i oczekiwania wobec terapii i na tej podstawie dokonać wyboru. Np. przy zaburzeniach lękowych rekomendowaną terapią jest terapia poznawczo-behawioralna a przy zaburzeniach osobowości – psychodynamiczna.
W Polsce psychoterapeuci najczęściej pracują w modalnościach: psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej, systemowej, humanistycznej/egzystencjalnej (Gestalt) oraz integracyjnej. Więcej na temat tego, jak wygląda praca w każdym z nich, pisaliśmy w artykule: Czym różnią się od siebie nurty w psychoterapii? Zachęcamy do lektury.
Jak wybrać psychologa? Jak wybrać psychoterapeutę? Podsumowanie
To już wszystkie wskazówki dotyczące tego, czym się kierować i jak wybrać psychologa. Pamiętaj, że decyzja o tym, z kim będziesz pracować, jest bardzo indywidualna i powinna być podyktowana przede wszystkim Twoim poczuciem komfortu oraz bezpieczeństwa.
Jeśli czujesz, że możesz zaufać danemu specjaliście, łatwiej jest Ci się z nim komunikować i czujesz, że jesteś słyszany oraz rozumiany, to dobry znak. Miej też na uwadze, że w każdym momencie masz prawo rozmawiać o swoich wątpliwościach co do wspólnej pracy, a nawet zmienić psychologa czy psychoterapeutę, jeśli coś budzi Twój niepokój lub zastrzeżenia.